کمتر ساخت و سازی است که در آن نیاز به فولاد وجود نداشته باشد. بدین جهت ساخت این ترکیب ساخته دست بشر از اهمیت بالایی برخوردار است. مراحل تولید فولاد در قالب یک زنجیره تعریف میشود که شامل مراحل مختلفی است. این مراحل همواره در حال به روز رسانی، و بهینه سازی هستند تا با انرژی و هزینه کمتر بتوان فولاد با کیفیت تولید کرد. در این مقاله از سایت شرکت پارس نگین البرز قصد داریم تا به صورت خلاصه راجع به مراحل مختلف تولید فولاد صحبت کنیم.
زنجیره تولید فولاد چگونه شکل میگیرد؟
به صورت خلاصه میتوان در پاسخ به اینکه زنجیره فولاد چیست و چه کاری انجام میدهد گفت فرایندی است که نتیجه آن تولید اشکال مختلف فولاد مثل: شمش، ورق، نبشی، تیرآهن و… است. این پروسه شامل مراحل مختلفی است که معمولا توسط کارخانجات و شرکتهای مختلف انجام میشود.
هرچقدر بخشهای مختلف زنجیره تولید فولاد کاملتر باشد، فولاد تولید شده از درجه کیفیت بیشتری برخوردار است و طبعا گرانتر خواهد بود. حال اگر این زنجیره ناقص باشد، (مثلا صنایع تولید فولاد ضعیف باشند و فقط مواد اولیه وجود داشته باشد) امکان استفاده از پتانسیل تولید فولاد به صورت کامل وجود ندارد.
در این حالت کیفیت فولاد تولید شده پایین است یا خام فروشی و.. وجود دارد.
مراحل تولید فولاد چیست؟
به صورت کلی، مراحل تولید فولاد در 4 مرحله توضیح داده میشود. این چهار مرحله بنیادیترین مراحل تولید فولاد هستند که در جزییات میتوانند کمی متفاوت باشند. در ادامه راجع به این 4 مرحله توضیحات بیشتری ارائه خواهیم داد.
- استخراج سنگ معدن آهن
- فرآوری
- فولاد سازی
- نورد
استخراج آهن
همانطور که اشاره کردیم، اولین مرحله در تولید فولاد، استخراج سنگ آهن است. سنگ آهن توسط فرآیندهای استخراج، از معدن بدست میآید. معادن آهن مناطقی هستند که سنگ معدن آهن در آنها با نسبت مناسبی یافت می شود. در مناطق مختلف ایران هم ما معادن آهن خوبی داریم که توسط شرکتهای مربوطه سنگ معدن آنها استخراج میشود.
میتوان گفت بنیادی ترین محصول در تولید فولاد آهن است و به همین دلیل استخراج سنگ معدن آن و کیفیت سنگ معدن استخراج شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. شرکتهای استخراج کننده ماشین آلات پیش فتنهای دارند. این شرکتهای میتواند. بسته به امکانات، سنگ آهن را فقط استخراج و یا مراحل اولیه فرآوری را هم روی آن انجام دهند.
فرآوری
در توضیح اینکه مراحل زنجیره فولاد چیست، بخش بعدی را معرفی میکنیم. فرآوری شامل تغلیظ کردن سنگ آهن استخراج شده از معدن است. به صورت کلی میتوان گفت نتیجه میتوان شامل تولید دو نوع سنگ آهن شود.
- سنگ دانه بندی شده: عیار سنگ آهن باید 50% باشد. سپس با آسیاب خرد میشود و با استفاده از سرند به سایزهای مختلف تقسیم میشود. سپس با استفاده از روشهایی فیزیکی و مغناطیسی سنگ آهن پرعیار ساخته میشود. این سنگ به دلیل عیار پایین در تولید فولاد با روش کوره بلند مورد استفاده قرار میگیرد. ذوب آهن اصفهان با این روش فولاد تولید میکند.
- کنسانتره آهن: به صورت خلاصه مراحل تولید این نوع سنگ آهن خرد کردن، آسیاب کردن، پرعیار کردن و آب گیری است. خرد کردن توسط سنگ شکن های پیشرفته انجام میشود. همانطور که احتمالا متوجه شدید، مراحل تولید کنسانتره نسبت به سنگ دانه بندی شده پیچیدهتر است.
برای تعیین ابعاد دانه بندی از هیدروسیکلون استفاده میشود و سپس دانههایی که ابعاد بسیار ریزی دارند، پرعیار می شوند. این عمل توسط جدا کنندههای مغناطیسی انجام می شود. در آخر هم آبگیری توسط فیلترهای مخصوص انجام میشود.
فولاد سازی
درک این قسمت کمک بزرگی است برای اینکه درک کنید زنجیره فولاد چیست و چطور تکمیل میشود. در این بخش کنسانتره به مواد مذاب تبدیل شده و پس از خالص سازی و وارد کردن فروآلیاژ و… به فولاد خام تبدیل میشود.
نورد
فولاد ساخته شده در مرحله قبل در این مرحله تغییر شکل داده میشوند و مراحل آخر آماده سازی روی آن پیاده میشود. نورد گرم و نورد سرم از جمله مهمترین روشهای آماده سازی فولاد هستند. شرکت فولاد مبارکه اصفهان در ایران یکی از شرکتهای بزرگی است که فولاد با کیفیتی را با این روش تولید میکند.
سخن آخر
فولاد خواص فوق العاده ای دارد. به همان مقدار مراحل تولید حساسی دارد که سعی کردیم در این مقاله به آن اشاره کنیم. اینکه زنجیره فولاد چیست و چگونه از این طریق فولاد با کیفیت تولید میشود، کمک میکند تا اهمیت چرخه کامل تولید فولاد و سودآوری آن را بهتر درک کنید؛ به همین دلیل صنعت فولاد سازی همواره جایگاه مهمی در اقتصاد و بارهای مالی کشورها داشته است.